Ubytek słuchu , rodzaje i przyczyny.
Chociaż żyjemy w czasach bardzo dobrze rozwiniętej informacji, to w świadomości ludzi nadal funkcjonuje wiele mylnych opinii dotyczących ubytku słuchu i noszenia aparatów słuchowych.
Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest brak podstawowej wiedzy na ten temat.
Innym jest fakt, że w ciągu ostatnich 10 lat, w dziedzinie projektowania i produkcji
aparatów słuchowych, nastąpił ogromny postęp - nie do pomyślenia jeszcze w połowie lat 90. XX wieku.
Ubytek słuchu u różnych osób może mieć różne podłoże: może być dziedziczny,
spowodowany powikłaniami medycznymi, powstać wskutek długoletniej pracy w
hałasie bądź być po prostu efektem starzenia się.
Warto podkreślić, że ubytek słuchu może mieć skutki psychologiczne takie jak,
depresja, poczucie odrzucenia czy niski stopień samooceny. Problemy z
komunikacja mogą być przyczyną stresów w domu i pracy. Więc im szybciej
poszukamy pomocy specjalisty, tym lepiej. W większości przypadków utrata słuchu
następuje stopniowo. Nie potrafimy sami zdiagnozować naszego ubytku słuchu, gdyż
rekompensujemy go prosząc naszych rozmówców o głośniejsze mówienie lub
słuchając głośniej radia i telewizji a więc może to trwać całymi latami. Wystarczy
zgłosić się na Badanie słuchu, które jasno określi czy niedosłuch ma miejsce i jak jest duży.
Ucho ludzkie
1. Ucho ludzkie składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, ucha środkowego i ucha wewnętrznego.
Ucho zewnętrzne:
składa się z widocznej części ucha zewnętrznego , zwanej małżowiną uszną, oraz przewodu słuchowego zewnętrznego. Fale dźwiękowe są wychwytywane przez małżowinę , a następnie przekazywane przewodem słuchowym zewnętrznym do błony bębenkowej . Błona bębenkowa jest elastyczna ; wprowadzana w drgania poprzez fale dźwiękowe .
Ucho środkowe:
To przestrzeń wypełniona powietrzem, oddzielona od ucha zewnętrznego błoną bębenkową . W uchu środkowym znajdują się trzy kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. W następstwie ruchów błony bębenkowej kosteczki słuchowe drgają, wzmacniając dźwięk i przez okienko owalne przekazują go do ucha wewnętrznego.
Ucho wewnętrzne:
Kształtem przypomina muszlę ślimaka. Składa się z kilku błoniastych części wypełnionych płynami. W momencie kiedy kosteczki słuchowe przewodzą dźwięk do okienka owalnego, płyn zaczyna się poruszać, co stymuluje maleńkie komórki nerwowe zwane rzęskami, znajdującymi się wewnątrz ślimaka. Następnie komórki te wysyłają poprzez nerw słuchowy do mózgu impulsy elektryczne, które są tam interpretowane jako określone dźwięki.
Rodzaje i przyczyny ubytków słuchu
Przyczyny ubytków słuchu
Istnieje wiele czynników, które mogą negatywnie wpływać na narząd słuchu:
Długotrwałe wystawienie na hałas
Czynniki genetyczne
Przebyte choroby
Uboczne skutki przyjmowanych leków
Urazy głowy
Woskowina nagromadzona w kanale słuchowym
Proces starzenia
Ze względu na stopień uszkodzenia wyróżniamy następujące ubytki słuchu:
Ubytek lekki (30-40dB) – osoby z lekkim ubytkiem nie słyszące cichych dźwięków , mają trudności w rozumieniu mowy w hałasie.
Ubytek średni (40-60 dB)- osoby z ubytkiem średnim nie słyszą dźwięków cichych i średniogłośnych oraz mają problemy w rozumieniu mowy w hałasie .
Ubytek głęboki (70-90dB)- osoby z głębokim ubytkiem słuchu.
Resztki słuchowe (100-120dB) – reakcje słuchowe.
Głuchota – osoby dotknięte głuchotą nie reagują na dźwięki .
W zależności od miejsca uszkodzenia niedosłuch dzielimy na :
- przewodzeniowy
- odbiorczy
mieszany
Niedosłuch przewodzeniowy
Niedosłuch ten powstaje na skutek uszkodzenia bądź nieprawidłowego działania struktur , które biorą udział w mechanicznym przewodzeniu fali dźwiękowej .
Typowym objawem niedosłuchu - jest uczucie zatkanego ucha. Do przyczyn przewodzeniowego upośledzenia słuchu zaliczamy :
Wady rozwojowe
Urazy
Czop woskowinowy
Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego
Odbiorczy ubytek słuchu
Ten rodzaj niedosłuchu określa się często jako „ślimakowy” lub „sensoryczny”.
Trwały, odbiorczy ubytek słuchy jest wynikiem uszkodzenia komórek rzęsatych wewnątrz ślimaka, nerwu słuchowego lub obu tych struktur jednocześnie. Uszkodzenia wewnątrz ślimaka mogą mieć charakter naturalny, związany jest ze starzeniem się organizmu lub może wynikać z innych przyczyn, takich jak:
Częste i długotrwałe narażenie na głośne dźwięki. Dźwięki powodujące uszkodzenie słuchu niekoniecznie muszą być nieprzyjemne – na przykład słuchanie głośnej muzyki może być równie szkodliwe jak hałas przemysłowy.
Leki ototoksyczne – niektóre spośród leków są szkodliwe dla komórek słuchowych , dla naszego słuchu . Wśród nich są środki używane w leczeniu bardzo poważnych chorób – na przykład raka, ale także niektóre antybiotyki.
Niektóre choroby zakaźne, np. różyczka.
Komplikacje podczas porodu.
Urazy głowy.
Niezłośliwy nowotwór nerwu słuchowego
Obciążenia genetyczne
Odbiorczy ubytek słuchu nie tylko pogarsza naszą zdolność słyszenia cichych dźwięków, ale również ogranicza jakość i rozumienie wszystkiego, co słyszymy. Powoduje, że osoby z tym rodzajem ubytku słuchu często mają problemy ze zrozumieniem mowy. Raz uszkodzone komórki rzęsate w ślimaku pozostają takimi do końca życia człowieka. Nie mają możliwości regeneracji . To oznacza, że odbiorczy ubytek słuchu jest nieodwracalny i nie może być wyleczony.
Niedosłuch mieszany
Niedosłuch ten występuje w przypadku jednoczesnego uszkodzenia struktur ucha środkowego i wewnętrznego . Niedosłuch mieszany powstaje na skutek kombinacji przyczyn , niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego .
Ubytek słuchu spowodowany hałasem
Długotrwałe wystawienie na hałas już na poziomie 85 dB ,może powodować ubytek słuchu. Osoby słuchające głośnej muzyki (np. z odtwarzacza MP3, MP4), po zdjęciu słuchawek mają wrażenie, że słyszą nieco gorzej.
Zjawisko to nazywamy tymczasowym przesunięciem progu słyszenia (TTS)- „zmęczeniem słuchowym „
Jednak jeżeli przebywamy w hałasie często lub długotrwale , komórki rzęsate nie mają szansy na regenerację, a ubytek słuchu staje się nieodwracalny. Zjawisko to nazywamy trwałym przesunięciem progu słyszenia (PTS).
Szczególnie niebezpieczne może być częste słuchanie muzyki na koncertach, w klubach oraz przez słuchawki, wybuch petardy (hałas może osiągnąć nawet poziom 110-120 dB.) .
Jak zapobiegać ?
Osoby pracujące w środowisku zagrożonym hałasem również są grupą ryzyka. Pracownicy lotnisk , placów budowy oraz fabryk powinny nosić ochronniki słuchu- standardowe czy też z systemami filtrów, .
Praca w hałaśliwych warunkach znacząco zwiększa ryzyko pojawienia się problemów ze słuchem i szumami usznymi . Badania brytyjskie przeprowadzone na mężczyznach i kobietach potwierdziły iż ryzyko pojawienia się problemów ze słuchem podwajają się po 5 latach pracy w hałasie .
W wyniku przeprowadzonych badań pokazano ,że 3 % kobiet i 16 % mężczyzn pracowało dłużej niż 10 lat w hałaśliwym środowisku i to właśnie mężczyźni byli bardziej podatni na utratę słuchu niż kobiety pracujące w tych samych warunkach .
Szumy uszne są również niedogodnością jaka towarzyszy ubytkowi słuchu oraz są skutkiem pracy w hałasie . Osoby pracujące w takich warunkach doświadczają ciągłego dzwonienia bądź brzęczenia w uszach.
Powstawanie uszkodzenia słuchu jest procesem powolnym – ubytki słuchu pojawiają się stopniowo . Z tego powodu osoby narażone na nadmierny hałas często nie dostrzegają jego negatywnego oddziaływania aż do momentu, w którym okazuje się ,że nastąpiło u nich nieodwracalne uszkodzenie.
Działanie hałasu na narząd słuchu powoduje następujące zjawiska :
Adaptację - w czasie trwania bodźca dźwiękowego .
Czasowe , krótko lub długotrwałe upośledzenie słyszenia tzw. zmęczenie słuchowe , które wraca do normy po jakimś czasie od zakończenia ekspozycji na hałas .
Trwałe upośledzenie słuchu
Uszkodzenie zaczyna się w obszarze częstotliwości 4kHz i stopniowo rozszerza się na inne częstotliwości .
Można zmniejszyć występowanie problemów ze słuchem i szumami usznymi poprzez noszenie odpowiednich ochronników z właściwymi filtrami .
Czy warto zaoszczędzić pieniądze kupując aparat w sprzedaży wysyłkowej lub obwoźnej?
Zdecydowanie odradzamy zakupu aparatu w taki sposób. Nie można dobrze dobrać aparatu bez wykonania prawidłowo badania słuchu , bez solidnego wywiadu z pacjentem. Firmy oferujące aparaty słuchowe w sprzedaży wysyłkowej lub obwoźnej nie oferują pacjentowi niczego poza tanim, zazwyczaj niewiadomego pochodzenia produktem i są nastawione wyłącznie na zysk. Tak naprawdę psują rynek i przyczyniają się do utwierdzania mitów o nieskuteczności aparatów. Kupując aparat słuchowy w stacjonarnym punkcie audioprotetycznym, znanym na lokalnym rynku, mającym umowę z NFZ- otrzymujemy znacznie więcej, bo kompleksową profesjonalną obsługę obejmującą: badanie słuchu, dobór i dopasowanie aparatu wraz z instrukcją jego używania i utrzymania, ewentualną pomoc lekarską- konsultację , dostęp do różnego rodzaju akcesoriów, w razie potrzeby szybkiego serwisu . Większość aparatów objęta jest także trzyletnią gwarancją oraz pięcioletnim serwisem posprzedażowym .